Ngày 20/1 (theo giờ Mỹ), ông Donald Trump chính thức nhậm chức trở thành Tổng thống thứ 47 của Mỹ và mở ra một nhiệm kỳ 4 năm được dự báo có rất nhiều biến động.
Ông Donald Trump nhậm chức Tổng thống Mỹ ngày 20/1. (Ảnh: AP)
Các chuyên gia cho rằng quan hệ Mỹ – Việt Nam sẽ tiếp tục phát triển theo hướng tích cực, phù hợp với lợi ích chung và bối cảnh quốc tế. Song song với đó; Việt Nam cũng cần chú ý tới các tác động tiêu cực của chính sách kinh tế mới dưới thời ông Trump nhằm vào chiến tranh thương mại Mỹ – Trung.
QUAN HỆ MỸ – VIỆT TIẾP TỤC PHÁT TRIỂN THEO HƯỚNG TÍCH CỰC
Theo TS Nghiêm Tuấn Hùng – Viện Kinh tế và Chính trị Thế giới, Viện Hàn lâm Khoa học Xã hội Việt Nam – quan hệ Mỹ – Việt đã đạt được những bước tiến quan trọng, đặc biệt sau khi hai nước nâng cấp quan hệ lên Đối tác Chiến lược Toàn diện vào năm 2023. Cũng chính trong nhiệm kỳ trước của mình, ông Trump đã thúc đẩy quan hệ kinh tế với Việt Nam, đặc biệt trong bối cảnh căng thẳng thương mại Mỹ-Trung, tạo cơ hội cho Việt Nam gia tăng xuất khẩu sang Mỹ. Việt Nam mong muốn hợp tác chặt chẽ với chính quyền Mỹ trong thời gian tới để tiếp tục phát triển quan hệ song phương vì lợi ích của Nhân dân hai nước và hòa bình, ổn định khu vực.
Đồng quan điểm, Thiếu tướng, GS.TS Nguyễn Hồng Quân – nguyên Phó viện trưởng Viện Chiến lược Quốc phòng; nguyên Phó Cục trưởng Cục đối ngoại, Bộ Quốc phòng cho rằng ở nhiệm kỳ mới của ông Trump, Việt Nam sẽ có rất nhiều thuận lợi trong quan hệ với Mỹ.
“Trước đó, hai nước đã thống nhất xây dựng mối quan hệ đối tác chiến lược toàn diện. Bây giờ, Việt Nam cần phải tìm cách thúc đẩy mối quan hệ chiến lược toàn diện này đạt hiệu quả. Đây là điều chúng ta cần phải chú ý và cân sức để thực hiện”, Thiếu tướng Nguyễn Hồng Quân cho hay.
Bên cạnh đó, GS.TS Nguyễn Hồng Quân cũng cho rằng, Việt Nam cần giải quyết những vấn đề còn tồn đọng với Mỹ.
“Ông Trump rất có cảm tình đối với Việt Nam. Trong nhiệm kỳ trước, nhà lãnh đạo Mỹ từng có hai lần đến Việt Nam và ông cũng bày tỏ mong muốn tiếp tục đến thăm Việt Nam. Đây chính là thuận lợi để chúng ta tiếp tục tăng cường, mở rộng hơn nữa với Mỹ.
Mặt khác, ông Trump đưa ra chính sách tăng cường quan hệ với các nước đồng minh trong khu vực. Trong đó, có động chạm đến an ninh chúng ta. Chính vì vậy, chúng ta cần tính toán kỹ lưỡng và có động tác tương ứng đối với các đối tác. Hiện nay, Việt Nam đang cân bằng thúc đẩy quan hệ với những nước lớn như Mỹ hay Trung Quốc”, Thiếu tướng Nguyễn Hồng Quân nói.
CÁC TÁC ĐỘNG CỦA CHÍNH SÁCH KINH TẾ MỚI TỚI VIỆT NAM TRONG TƯƠNG LAI GẦN
Theo TS. Hà Thị Cẩm Vân – Chủ nhiệm cấp cao bộ môn Kinh tế Trường Đại học RMIT Việt Nam, trong nhiệm kỳ đầu tiên của ông Trump Việt Nam là một trong những nước hưởng lợi lớn nhất từ chiến tranh thương mại Mỹ – Trung do các nhà sản xuất lần lượt chuyển nhà máy của mình về Việt Nam để giảm thiểu rủi ro từ việc tăng thuế quan nhập khẩu. Tuy nhiên, điều này cũng sẽ khiến Việt Nam chịu rủi ro trong tương lai nếu chính quyền ông Trump nhận định Việt Nam là nơi các doanh nghiệp Trung Quốc tránh “bão” và họ sẽ đẩy thuế nhập khẩu các mặt hàng ‘made in Vietnam’ vào Mỹ lên cao.
Ngoài ra, ông Trump cũng đe dọa sẽ áp thuế suất lên đến 20% trên tất cả các hàng hóa nhập khẩu vào Mỹ. Thuế suất cao làm tăng giá bán hàng hóa từ Việt Nam, giảm sức cạnh tranh tại thị trường Mỹ và khả năng duy trì thị phần. Kết quả là kim ngạch xuất khẩu giảm, có nguy cơ dẫn đến thâm hụt hoặc suy giảm thặng dư cán cân thương mại.
Bà Vân cũng cho biết, đối với tác động lên tỷ giá hối đoái, sự sụt giảm xuất khẩu đồng nghĩa với việc nguồn cung USD vào Việt Nam giảm, tạo áp lực lên tỷ giá hối đoái. Đồng VNĐ có thể mất giá, khiến các doanh nghiệp nhập khẩu nguyên liệu và máy móc đối mặt với chi phí cao hơn. Điều này làm tăng chi phí sản xuất trong nước, ảnh hưởng đến lợi nhuận và giá cả tiêu dùng.
Theo bà Vân, việc ông Trump đề xuất áp thuế toàn diện lên hàng nhập khẩu sẽ làm tăng chi phí hàng hóa Việt Nam tại Mỹ, khiến các ngành xuất khẩu lớn như điện tử, may mặc và da giày mất lợi thế cạnh tranh. Các doanh nghiệp Việt Nam, vốn tham gia vào chuỗi cung ứng toàn cầu, có thể gặp khó khăn trong việc duy trì hợp đồng và thị trường.
Thêm vào đó, dòng vốn FDI cũng có thể bị ảnh hưởng bởi sự bất ổn toàn cầu và chính sách bảo hộ của Mỹ. Các doanh nghiệp FDI tại Việt Nam cũng lo ngại về khả năng áp thuế từ chính quyền Trump mới. Nếu Washington áp thuế lên hàng hóa Việt Nam, các công ty từ Hàn Quốc, Trung Quốc… có thể trì hoãn hoặc giảm đầu tư và sản xuất tại Việt Nam vì lợi thế thuế nhập khẩu thấp cho các mặt hàng “made in Vietnam” không còn.
![]() |
Chính sách thuế của chính quyền Tổng thống Donald Trump có thể ảnh hưởng tới hoạt động thương mại của Việt Nam. Ảnh: Pexels. |
Một nguy cơ khác, theo bà Vân là lạm phát tại Mỹ có thể tăng do thuế quan lên hàng hóa nhập khẩu vào Mỹ tăng, cộng với chính sách cứng rắn về nhập cư làm giảm nguồn cung lao động (lao động nhập cư đóng góp gần 19% cho tổng thị trường lao động của Mỹ). Nguồn cung lao động từ lao động nhập cư giảm, dẫn tới chi phí cho lao động tăng và kéo theo tổng chi phí sản xuất tăng, dẫn tới giá tăng.
“Chính sách thuế và tình trạng lạm phát cao tại Mỹ có tác động tiêu cực kép tới Việt Nam, một mặt làm giảm xuất khẩu và gây áp lực lên cán cân thương mại, mặt khác làm gia tăng chi phí nhập khẩu và áp lực lạm phát nội địa”, bà Vân lo lắng.
Để giảm thiểu tác động tiêu cực, bà Vân đề nghị nên đa dạng hóa thị trường và chuỗi cung ứng, giảm phụ thuộc vào Mỹ bằng cách mở rộng xuất khẩu sang EU, Nhật Bản, ASEAN và tăng cường nội địa hóa sản xuất để nâng cao tự chủ kinh tế. Ngoài ra, cần duy trì chính sách tiền tệ linh hoạt và ổn định kinh tế bằng cách theo dõi tỷ giá, kiểm soát lạm phát, điều chỉnh lãi suất phù hợp để ổn định dòng vốn, hỗ trợ doanh nghiệp.
Nguyên Giáp – Nguồn: tổng hợp