Nói về đề xuất trung tâm giao dịch bất động sản online, ông Nguyễn Quang Huy, CEO Khoa Tài chính – Ngân hàng cho rằng, để đưa giao dịch bất động sản lên môi trường số thành công, cần đảm bảo đồng bộ về công nghệ, pháp lý về hệ sinh thái tài chính, chuẩn hóa dữ liệu đất đai trên toàn quốc, xây dựng hệ thống quản lý đất đai cho rằng, để đưa giao dịch bất động sản lên môi trường số thành công, cần đảm bảo đồng bộ về công nghệ, pháp lý và hệ sinh thái tài chính, chuẩn hóa dữ liệu đất đai trên toàn quốc, xây dựng hệ thống quản lý đất đai điện tử minh bạch.
Cùng với đó, thành lập sàn giao dịch bất động sản điện tử chính thức, kết nối với hệ thống công chứng, thuế, ngân hàng. Hoàn thiện hành lang pháp lý, công nhận giá trị pháp lý của hợp đồng điện tử, chữ ký số. Ứng dụng công nghệ blockchain để lưu trữ thông tin tài sản, tránh gian lận, làm giả giấy tờ.
Ngoài ra, phải phát triển hệ thống thanh toán trực tuyến và ký quỹ đảm bảo, tích hợp với ngân hàng để hỗ trợ vay thế chấp số hóa
“Giao dịch bất động sản số hóa là xu hướng tất yếu. Tuy nhiên, Việt Nam cần có chiến lược triển khai phù hợp, đảm bảo yếu tố công nghệ, pháp lý và thị trường đồng bộ. Cần học hỏi từ mô hình thành công của các nước như Estonia, Dubai và tránh sai lầm của các thị trường thất bại”, ông Huy chia sẻ.
Theo ông Huy, phải có giai đoạn thử nghiệm, có thể thí điểm tại Hà Nội, TP. HCM trước khi mở rộng. Đầu tư vào công nghệ bảo mật, ứng dụng blockchain, AI để đảm bảo an toàn giao dịch. Đồng thời xây dựng hành lang pháp lý phù hợp, tạo niềm tin cho người dân.
“Nếu thực hiện đúng lộ trình thì mô hình giao dịch bất động sản trên môi trường số có thể giúp tăng sự minh bạch, giảm rủi ro và thúc đẩy thanh khoản cho thị trường bất động sản Việt Nam trong tương lai”, ông Nguyễn Quang Huy chia sẻ thêm.
Cũng theo ông Huy, pháp lý hiện tại chưa cho phép giao dịch hoàn toàn trên nền tảng số mà không có sự xác nhận trực tiếp từ cơ quan công chứng, thuế, tài nguyên môi trường. Tâm lý thị trường còn e ngại, đặc biệt với giao dịch tài sản lớn như nhà đất, người mua vẫn muốn kiểm chứng thực tế trước khi giao dịch.
Bên cạnh đó, có khá nhiều rào cản và rủi ro khi triển khai giao dịch bất động sản online. Đó là rủi ro pháp lý khi luận hiện hành chưa đồng bộ, dễ phát sinh tranh chấp nếu không sửa đổi phù hợp.
“Rủi ro bảo mật, hacker có thể tấn công, làm giả giao dịch, đánh cắp thông tin. Rủi ro gian lận và thao túng thị trường. Nếu không kiểm soát chặt chẽ, có thể xuất hiện “thổi giá”, đầu cơ. Chi phí triển khai cao khi phải đầu cơ. Chi phí triển khai cao khi ít phải đầu tư lớn về công nghệ, hạ tầng dữ liệu, đào tạo nhân sự. Khó khăn trong định giá bởi mỗi bất động sản có đặc điểm riêng, không thể định giá tự động như cổ phiếu. Đặc biệt cần sự phối hợp giữa các cơ quan quản lý. Đặc biệt, cần sự phối hợp giữa các cơ quan quản lý, nếu giữ liệu ko liên thông, quy trình giao dịch vẫn chậm, không hiệu quả’, ông Huy phân tích.
Trần Xuân Lượng, Phó viện trưởng Nghiên cứu đánh giá thị trường bất động sản Việt Nam cho biết, rất ủng hộ và đồng tình với việc thành lập trung tâm giao dịch bất động sản online. Tuy nhiên, để thực hiện mô hình này, cơ quan quản lý cần đồng bộ thực hiện loạt giải pháp. Đầu tiên, cần xây dựng hành lang pháp lý rõ ràng, sớm ban hành khung pháp lý cho giao dịch điện tử, chứng khoán hóa bất động sản và tích hợp blockchain.
Đồng thời, ứng dụng công nghệ số, xây dựng hệ thống giao dịch bất động sản trực tuyến dựa trên blochain và trí tuệ nhân tạo AI. Đặc biệt là ứng dụng các phần mềm và tiêu chuẩn quốc tế để phục vụ cho việc định giá hàng loạt.
Tiếp theo, thí điểm mô hình trung tâm giao dịch bất động sản do Nhà nước quản lý, đảm bảo tính minh bạch và kiểm soát thị trường tốt hơn.
Cùng với đó, tạo cơ chế khuyến khích doanh nghiệp tham gia, các sàn giao dịch và ngân hàng cần được tạo điều kiện tích hợp với hệ thống mới, tăng cường kiểm tra, giám sát để hạn chế các hành vi thao túng giá, đầu cơ đất đai.
Cuối cùng, cần tăng cường tính bảo mật và an toàn thông tin, dữ liệu đặc biệt là các dữ liệu liên quan đến kinh tế xã hội, an ninh quốc phòng. Cần bảo mật, phân cấp phân quyền, khai thác sử dụng, có thu phí,…Bởi đây được coi là một dạng tài nguyên quốc gia mới, cần được quản lý và khai thác có hiệu quả.
Ông Vũ Cương Quyết, CEO Đất Xanh Miền Bắc đặt câu hỏi: Mỗi năm, thị trường bất động sản có tới cả trăm ngàn giao dịch, liệu trung tâm có đủ hạ tầng và nguồn nhân lực để xử lý được toàn bộ lượng giao dịch khổng lồ như vâỵ?
“Ví dụ, tôi mua nhà ở phường Hà Đông hay xã Phú Xuyên, nhưng phải lên tận Sở Xây dựng Hà Nội thì sẽ có phận bất tiện. Nếu quy định bắt buộc người dân giao dịch qua trung tâm, hệ thống chi nhánh sẽ phải phủ rộng khắp cả nước. Điều này đòi hỏi sự đầu tư lớn về cơ sở vật chất, công nghệ số và đội ngũ vận hành”, ông Quyết đặt vấn đề.
Nói thêm về tình trạng khai “hai giá”, CEO Đất xanh miền Bắc cũng băn khoăn: Nếu người bán và người mua cố tình “bắt tay” với nhau để khai giá thấp, trung tâm vẫn khó kiểm soát. Vấn đề này chỉ thực sự được giải quyết nếu luật pháp có chế tài đủ mạnh để răn đe hành vi vi phạm.
Ông Nguyễn Quốc Anh, Phó Tổng Giám đốc PropertyGuru Việt Nam lại quan tâm đến việc tổ chức thực hiện sẽ như thế nào. Nếu bắt buộc mọi giao dịch phải thông qua sàn này, điều gì sẽ tạo động lực để các bên tham gia và tuân thủ quy định? Ngoài ra, việc Nhà nước quản lý toàn bộ thông tin cũng đặt ra vấn đề về tổ chức hệ thống, đảm bảo tính hiệu quả và không cản trở đến thị trường.
Một điểm quan trọng nữa được vị chuyên gia này nhấn mạnh đó là cần cân nhắc là khả năng xử lý giao dịch của trung tâm này, vì số lượng giao dịch bất động sản trên thị trường rất lớn.
Đồng thời, yếu tố tiện lợi cũng quan trọng, bởi trước đây, giao dịch bất động sản chủ yếu mang tính dân sự giữa người mua và người bán, không qua khâu trung gian bắt buộc. Nếu giờ đây, tất cả giao dịch phải thực hiện qua trung tâm, điều gì sẽ khiến các bên tiếp tục duy trì giao dịch mà không tìm cách lách luật?
Bên cạnh đó, ông Quốc Anh cho rằng cần làm rõ các nghĩa vụ về thuế, ghi nhận hợp đồng và tránh tình trạng một số bên tuân thủ quy định nhưng những người khác thì không, khiến hệ thống trở nên kém hiệu quả.
Trong thời gian qua, các giao dịch bất động sản chủ yếu được thực hiện thông qua sàn của các doanh nghiệp và quản lý, tập trung vào việc giới thiệu sản phẩm và một số giao dịch sơ cấp. Từ thực tiễn này, Bộ Xây dựng đã xây dựng đề án thành lập Trung tâm giao dịch bất động sản và quyền sử dụng đất do Nhà nước quản lý. Đề án sẽ được trình xin ý kiến Bộ Chính trị, sau đó xây dựng Nghị quyết thí điểm để làm cơ sở thực hiện.
Ông Vương Duy Dũng, Phó cục trưởng Cục Quản Lý nhà và thị trường bất động sản, Bộ Xây dựng, cho viết Đảng uỷ Bộ Xây dựng cũng có Công văn số 192 gửi Đảng uỷ Chính phủ, báo cáo về việc đề xuất thí điểm mô hình Trung tâm giao dịch bất động sản và quyền sử dụng đất do nhà nước thành lập. Mục tiêu là hướng đến giao dịch qua hình thức điện tử, nhằm nâng cao hiệu quả quản lý và tăng cường tính công khai, minh bạch của giao dịch bất động sản trên thị trường.
Theo ông Dũng, việc. triển khai Trung tâm hướng đến 3 mục tiêu trọng tâm:
Thứ nhất, phát triển thị trường bất động sản, quyền sử dụng đất công khai, giảm thiểu rủi ro, đơn giản hoá thủ tục hành chính, giảm chi phí và thời gian cho người dân, doanh nghiệp. Đồng thời, thúc đẩy chuyển đổi số, tạo lập môi trường đầu tư kinh doanh lành mạnh.
Thứ hai, tạo lập một kênh giao dịch chính thống, minh bạch, đảm bảo quyền và lợi ích hợp pháp của người dân, doanh nghiệp, chuẩn hóa quy trình giao dịch, cung cấp dịch vụ công trực tuyến toàn trình, tạo thuận lợi tối đa cho tổ chức, cá nhân khi tham gia thị trường. Việc gắn kết chặt chẽ với quá trình chuyển đổi số giúp nâng cao hiệu quả quản lý Nhà nước, giảm thiểu tình trạng nguy cơ đầu cơ, thổi giá và các rủi ro phát sinh trong quá trình giao dịch bất động sản, chống thất thu thuế cho Nhà nước.
Thứ ba, thúc đẩy đổi mới sáng tạo cho quản lý và giao dịch bất động sản, tiếp nhận và ứng dụng công nghệ mới, góp phần hình thành thị trường bất động sản thông minh, hiện đại, đáp ứng yêu cầu hội nhập quốc tế. Đây là yếu tố then chốt để nâng cao năng lực, cạnh tranh quốc tế và phát triển thị trường bền vững và minh bạch.
Thời gian thực hiện thí điểm kéo dài 2 năm, từ 2026 đến 2027. Các loại bất động sàn giao dịch thực hiện tại Trung tâm gồm: nhà ở có sẵn, nhà ở hình thành trong tương lai, quyền sử dụng đất có hạ tầng kỹ thuật trong dự án bất động sản, quyền sử dụng đất đã có hạ tầng kỹ thuật trong dự án bất động sản, quyền sử dụng đất được mã hóa định danh theo từng bất động sản. Các hình thức giao dịch thực hiện tại Trung tâm, gồm mua bán, chuyển nhượng, cho thuê, cho thuê mua. Đối tượng áp dụng là tổ chức cá nhân kinh doanh bất động sản, tổ chức cá nhân kinh doanh dịch vụ bất động sản, tổ chức cá nhân tham gia giao dịch bất động sản.
NGUỒN: TỔNG HỢP
Địa chỉ: Tầng 2, Toà B chung cư IA20, phường Đông Ngạc, quận Bắc Từ Liêm, Hà Nội
Hotline: (+84) 97 99 44 555
Email: info@nguyengiap.vn
